joden vervolging

joden vervolging in Zandvoort

klik op foto, documenten voor vergroting

ZANDVOORT WAS DE TWEEDE GEMEENTE VAN NEDERLAND DIE JODEN VRIJ WAS

De Duitse inval in mei daaraan voorafgaande, had zich in haar uitstraling ook meester gemaakt van het lokale Zandvoortse leven. Niet alleen het weer was broeierig die nacht. Het broeide evenzeer in kringen rondom de vijandelijke macht, conspiratie en Jodenhaat vonden elkaar in een gezamenlijke actie : De synagoge werd het doelwit van agressie en lafhartigheid. 1 De in de bewuste nacht gepleegde verwoesting van de Zandvoortse sjoel zou i het sein worden tot de joden-vervolging in ons land. 18 jaar had hij slechts dienst gedaan, vanaf 17 augustus 1922. Een jaar later, historisch gezien een merkwaardige volgorde in tijd, werd de Nederlands Israëlitische Gemeente Zandvoort erkend.
De Joodse gemeenschap bestond in die dagen uit zo'n 150 families; in de bewuste nacht werden, zo leek het, de fundamenten eronder weggeslagen. Een directe daad van agressie en onderdrukking die op dat moment overigens nog geen gevolgen leek te hebben. Vanuit het geloof in een eeuwig voortbestaan van het Joodse leven, zoals opperrabbijn Berlinger uit Haarlem het uitdrukte, werden de diensten vervolgd in de Brugstraat en later in de Kostverlorenstraat en de Tolweg. Totdat in 1942 de gehele kust "JODEN-VRIJ" moest worden gemaakt. Domme haat en blind fanatisme leidde tot de meest wanstaltige vormen van menselijke wreedheid. De Zandvoortse Joden dienden zich te verzamelen in een plaatselijk café, teneinde eerst naar Amsterdam te worden afgevoerd. Van de 450 Joodse Zandvoorter zijn er ná de oorlog 17 teruggekeerd. In 1963 werd besloten een nieuwe synagoge te bouwen. In dat jaar liet het kerkbestuur van de Nederlands Israëlitische gemeente Haarlem, waaronder sinds 1945 ook Zandvoort ressorteerde, het gemeente- stuur weten ernaar te streven een synagoge te bouwen. Op 14 juli 1965 werd tenslotte de aan de Verlengde Haltestraat nr. 75 gelegen nieuwe synagoge officieel in gebruik gesteld. Toenmalig burgemeester van Fenema liet bij die gelegenheid weten dat Zandvoort dankbaar en trots was dat de Joodse gemeenschap weer een eigen geloofscentrum had gekregen. Lang heeft het niet geduurd enkele jaren later werd de sjoel niet meer in gebruik genomen.

Opdracht van de Beauftragte des Reichkommissars in de provincie Noord/Holland (DR.SEIDEL )

mede dat ook de inrichtingen waarin vergaderingen plegen te worden gehouden , van het Biljet

*VOOR JODEN VERBODEN *te moeten voorzien.

Op 28 april 1941 moeten de alhier wonende Joden hun radio toestellen inleveren .85 toestellen werden op grond van deze maatregel ingeleverd.

Op 4 mei 1941 begon de WA met de controle in café,s en op terrassen naar de aanwezigheid van joden.

In juni 1941 werd het ook het betreden van de boulevards en op de strandweg voor joden verboden.

Nadat allerlei plagerijen en beledigingen de joodse Nederlanders waren aangedaan , brak op 13 maart 1942 de fatale datum aan, waarop alle joden deze gemeente moesten verlaten voor vertrek naar Amsterdam,

Op een vooraf bepaald uur moesten zij zich verzamelen in het café de leeuw in de stationsstraat en vandaar vertrokken in een lange ,troosteloze rij ongeveer 130 joodse families naar Amsterdam , zij mochten slechts meenemen wat zij dragen konden ( lijf goed dekens lakens schoenen enz...enz.. )

Geld ,juwelen en andere kostbaarheden moesten zij van te voren inleveren Voor en tijdens hun vertrek werden hun inboedels door personeel van de Hausraterfasung te Amsterdam geïnventariseerd en werden hun woningen verzegeld ,Dit personeel van de Hausraterfasung bestond hoofdzakelijk uit N.S.B. en Duitsgezinde Nederlanders,De politie moest toezien dat door deze lieden geen diefstallen werden gepleegd Slechts 2 joodse families bleven hier achter ,Deze zijn , toen de maatregelen nog scherper werden in november 1942 ondergedoken en na de bevrijding hier teruggekeerd,.Korte tijd na het vertrek der joden werden hun goederen (gepulst )d.w.z door of namens de expediteur puls uit Amsterdam weggehaald en naar Duitsland vervoerd.Vele inwoners van Zandvoort, die aanvankelijk de joden geholpen hadden bij het onderduiken van hun goederen ,Kwamen nog met de Duitse politie in moeilijkheden omdat de N.S.B en anti -Semieten aan de personeel van de Hausraterfassung mededelen wie aan de joden toebehorende goed verborgen had.

opgeblazen sjoel vermoedelijk door N.S.B

kamp vught

foto.s richard

Tussen januari 1943 en begin september 1944 hebben ruim 31.000 mensen voor kortere of langere tijd gevangen gezeten in het Duitse SS 'Konzentrationslager Herzogenbusch' te Vught. Naast duizenden Joden zaten er politieke gevangenen, verzetsstrijders, Sinti en Roma (zigeuners), gijzelaars, Jehova's getuigen, homoseksuelen, zwarthandelaren, criminelen en zwervers. Voor de Joden was Kamp Vught een doorgangskamp. De meeste Joden werden gedeporteerd naar het Drentse Westerbork en vandaar naar de Duitse vernietigingskampen in Polen. In totaal verloren 749 mensen in Concentratiekamp Vught het leven.

Op 'dolle dinsdag' 5 september 1944 en de dag erna werd Kamp Vught in hoog tempo door de Duitse bezetter ontruimd. Duizenden gevangenen werden naar Duitsland afgevoerd. De mannen naar Kamp Sachsenhausen en de vrouwen naar Kamp Ravensbrück.

wewelsburg kamp Germany

KLIK HIER OM TERUG TE GAAN NAAR MENU